آیا شما چیزی درباره معافیت های مالیاتی شنیدهاید؟ اگر صاحب کسب و کارید و به صورت شخصی یا شراکتی کار میکنید احتمالاً تا به حال راجع به مالیات و قوانین معافیت از آن چیزهایی شنیدهاید. ماده 101 قانون مالیات‌های مستقیم با چند تبصره و چند مورد از موارد دیگر قوانین مالیاتی با هدف کمک به صاحبین درآمد و کسب و کار نوشته شده است.
برای دانستن جزییات معافیت ماده 101 سال 1402 و نکات معافیتهای مالیاتی بهتر است که تا انتهای مقاله کنونی همراه ما باشید تا مطالب بیشتری در خصوص آموزش حسابداری مالیاتی و نحوه ثبت رویدادهای مالیاتی در نرم افزار حسابداری بدانید.
در این مقاله به مباحث زیر می پردازیم:
ماده 101 قانون مالیات‌های مستقیم چیست؟
در آموزش حسابداری گفتیم که براساس قانون مالیات های مستقیم، مالیاتها به طور کلی به دو دسته مالیات‌های مستقیم و مالیات‌های غیرمستقیم، تقسیم میشوند.
مالیات مستقیم، مانند مالیات بر درآمد، اجاره ملک، همان‌طور که از اسم آن پیدا میباشد مالیاتی بوده که مستقیما از درآمد و دارایی افراد حقیقی و حقوقی مشمول مالیات اخذ میگردد و مالیات غیرمستقیم، مالیاتی است که به طور غیرمستقیم بر مصرف کالا و خدمات وضع شده و از مصرف کنندگان کالا و خدمات اخذ میگردد.
برای افرادی که فعالیت اقتصادی دارند بخش مهمی به نام اظهارنامه مالیاتی وجود دارد که براساس ماده 101 قانون مالیات های مستقیم، درآمدهای سالانه تمام افراد و واحدهای تولیدی مشمول پرداخت مالیات است.
متن قانونی ماده 101 ق.م.م
(اصلاحی 1371/02/07) درآمد سالانه مشمول مالیات مودیان موضوع این فصل که اظهارنامه مالیاتی خود را طبق مقررات این فصل در موعد مقرر تسلیم کرده‌اند تا میزان معافیت موضوع ماده 84 قانون مالیات‌های مستقیم از پرداخت مالیات معاف و مازاد آن به نرخ‌های مذکور در ماده 131 این قانون مشمول مالیات خواهد بود.
شرط تسلیم اظهارنامه برای استفاده از معافیت فوق نسبت به عملکرد سال 1382 به بعد جاری است.
تبصره های ماده 101 که باید بدانید
تبصره‌های ماده 101 قانون مالیاتی
تبصره‌های ماده 101 قانون مالیاتی به ابهاماتی که ممکن است در زمینه دریافت و پرداخت مالیات به وجود بیاید، پاسخ داده شده است و چگونگی دریافت معافیت های مالیاتی در فعالیتهای اقتصادی و قوانین حاکم بر معافیت شرکا در این تبصرهها بررسی شده است. پس حتما باید درباره آن‌ها بدانید که در ادامه توضیح خواهیم داد.
تبصره 1 ماده 101 ق.م.م
در مشارکتهای مدنی اعم از اختیاری و قهری شرکا حداکثر از دو معافیت استفاده خواهند کرد و مبلغ معافیت های مالیاتی به طور مساوی بین آنان تقسیم و باقیمانده سهم هر شریک جداگانه مشمول مالیات خواهد بود.
شرکایی که با هم رابطه زوجیت دارند از لحاظ استفاده از معافیت در حکم یک شریک تلقی و معافیت مقرر به زوج اعطا میگردد، در صورت فوت فردی از شرکا وراث وی به عنوان قائم مقام قانونی از معافیت های مالیاتی سهم متوفی در مشارکت به شرح فوق استفاده نموده و این معافیت به طور مساوی بین آنان تقسیم و از درآمد سهم هر کدام کسر خواهد شد.
تبصره 2 ماده 101 ق.م.م
در صورتی که هر شخص حقیقی دارای بیش از یک واحد شغلی باشد، مجموع درآمد واحدهای شغلی وی با کسر فقط یک معافیت موضوع این ماده مشمول مالیات به نرخ‌های مذکور در ماده (131) این قانون می‌شود.
ابهامات مربوط به ماده 101 قانون مالیات مستقیم
در بعضی موارد افراد میخواهند با استفاده از راهکارهای مخصوص از مالیات معاف شوند، قانون شرایط خاصی را برای مشاغل مختلف در نظر گرفته است که در گذشته بعضی از آن‌ها ذکر شد و همچنین شرایط خاص دیگری وجود دارد که در ادامه توضیح خواهیم داد.
درباره معافیت ماده 101 قانون مالیاتی و یا معافیت معیشتی
بنابر ماده 101 قانون مالیات مستقیم، افراد حقیقی صاحب مشاغل که مشمول پرداخت مالیات هستند تا سقفی از مبلغ که هر سال در قانون تعیین می‌شود، از پرداخت مالیات معاف هستند و این برای حمایت از مودی در نظر گرفته شده است و به این خاطر معافیت معیشتی نام دارد.
شرایط دریافت معافیت ماده 101
مؤدی باید در زمان تعیین شده اظهارنامه مالیاتی خود را تسلیم کند، تا بتواند مشمول معافیت معیشتی یا معافیت ماده 101 شود؛ اگر یک واحد شغلی بدون اظهارنامه مالیاتی رسیدگی مالیاتی شود در محاسبه مالیات بدون کسر معافیت تمام درآمد تشخیص داده شده مشمول مالیات می‌شود.
حتی در مشاغل مشارکتی اگر یکی از شرکا اظهارنامه ارسال نکرده باشد، به آن فرد معافیت سالانه مشاغل تعلق نمیگیرد، شرط دیگر دریافت معافیت ماده 101 راهاندازی و استفاده از صندوق فروشگاهی و ثبت فاکتور در سامانه مودیان توسط مشاغل است که طی فراخوانهای سازمان امور مالیاتی موظف به این کار شده‌اند.
جدول میزان معافیت های مالیاتی مشاغل در سالهای اخیر
محاسبه میزان معافیت ماده 101 سال 99 و بعد از آن به دلیل تورم تغییر شدیدی پیدا کرد که در جدول زیر به آن‌ها اشاره کرده‌ایم:
| سال | عملکرد معافیت های مالیاتی سالانه مالیات مشاغل ماده 101 |
| 1402 | 475.000.000 ریال |
| 1401 | 396.000.000 ریال |
| 1400 | 360.000.000 ریال |
| 1399 | 288.000.000 ریال |
| 1398 | 258.000.000 ریال |
| 1397 | 216.000.000 ریال |
نرخ معافیت های مالیاتی ماده 101 قانون مالیات مستقیم چقدر است؟
مبلغی از درآمد سالانه که مشمول معافیت معیشتی میباشد، در هر سال متفاوت است که با توجه به ماده ۸۴ قانون مالیات‌های مستقیم این مبلغ در قانون بودجه هر سال مشخص می‌شود.
در سال 1402 در بند (ز) تبصره قانون بودجه ذکر شد که معافیت موضوع ماده ۵۷ و 101 قانون مالیات مستقیم تا مبلغ 475.000.000 ریال (چهارصد و هفتاد و پنج میلیون ریال) از درآمد سالانه مشمول معافیت معیشتی است.
معافیت های مالیاتی ماده 101 در مشاغل دارای شریک چگونه است؟
اگر مؤدی شریک داشته باشد و مشارکت آن‌ها به صورت مشارکت مدنی باشد (چه قهری و چه اختیاری) از بین افراد شرکا تنها دو نفر می‌توانند از معافیت معیشتی یا معافیت ماده 101 مالیات مستقیم استفاده کنند، ولی نهایتا مبلغ معافیت بین آن‌ها تقسیم می‌شود و باقیمانده سهم هر شریک مشمول پرداخت مالیات میگردد.
اگر یک زوج با هم شریک باشند از لحاظ استفاده از معافیت در حکم یک نفر تلقی میشوند و این معافیت به زوج داده می‌شود و نمیتوانند از دو فقره معافیت معیشتی یا معافیت ماده 101 مالیات مستقیم استفاده کنند.
اگر یکی از شرکا فوت کند، وارثان او به عنوان قائم مقام قانونی او تلقی میشوند و از معافیت معیشتی یا معافیت ماده 101 قانون مالیات مستقیم بهرهمند میشوند و بین وارثان به طور مساوی تقسیم شده و از درآمد سهم هر کدام کسر میگردد.
نکته قانونی مشاغل در خصوص معافیت مالیاتی
نکات مهم درباره معافیت های مالیاتی ماده 101 ق.م.م
تا اینجای مقاله سعی کردیم، متن اصلاحی و تبصره‌های مواد قانونی را در خصوص معافیت های مالیاتی شرح دهیم تا به صورت کامل با معافیت های مالیاتی آشنا شوید، در ادامه نیز به چند نکته اشاره خواهیم نمود.
طبق بخشنامه‌هایی که از سال 1398 به مودیان اطلاع رسانی می‌شود، مودیان موظف می‌باشند تمام فروش‌های خود را در سامانه مودیان مالیاتی با رعایت قانون پایانه های فروشگاهی ثبت نمایند. برای انجام این کار می‌توانند از نرم افزار حسابداری ابری و یا نرم افزار صدور صورتحساب الکترونیکی استفاده نمایند.
حداکثر تعداد معافیت های مالیاتی سالانه مالیاتی مشاغل
هر فرد با یک کدملی یک معافیت سالانه دریافت میکند، حتی اگر این فرد 5 مجموعه تولیدی داشته باشد، فقط میتواند یک بار با توجه به نرخ معافیت در آن سال از معافیت مشاغل استفاده کند یا به دلخواه این معافیت را بین مجموعههای خود تقسیم نماید.
از طرفی در مجموعههایی که توسط چند شریک اداره می‌شود، میتوان حداکثر از 2 معافیت سالانه استفاده کرد که مبلغ کسر شده باید بین افراد تقسیم شود.
نحوه محاسبه مالیات پس از کسر معافیت ماده 101
برای مازاد درآمدی پس از کسر مبلغ معافیت ماده 101 باقی میماند، باید مالیات پرداخت شود نرخ محاسبه این مالیات تصاعدی بوده و بعد از صدور تصویب نامهای از هیئت وزیران در سال 1401 نحوه محاسبه معافیت قبل۱۴۰۰ و بعد از متفاوت است که به شرح زیر میباشد:
-
- تا مبلغ 50 میلیون تومان با نرخ 15%، از 50 تا 100 میلیون تومان با نرخ 20% و بالای 100 میلیون تومان از درآمد مشمول مالیات در سال با نرخ 25% محاسبه میگردد.
- از محاسبه معافیت ماده ۱۰۱ سال ۱۴۰۱ به بعد با توجه به تورم در این قانون تغییراتی اعمال شد که در آن تا مبلغ 200 میلیون تومان در سال با نرخ 15%، از 200 تا 400 میلیون تومان با نرخ 20% و از 400 میلیون تومان به بالا مشمول مالیات به میزان مالیات به نرخ 25% محاسبه می‌شود.
نتیجه گیری
همان‌طور که ذکر شد واحدهای تولیدی و کسب و کارهای دیگر باید هر سال مبلغی از درآمد سالانه خود را به عنوان مالیات به دولت پرداخت کنند، در این مقاله سعی شد شرایط بهرهمندی از معافیت های مالیاتی بررسی شود که یکی از شروط مهم آن تسلیم به موقع اظهارنامه مالیاتی میباشد.
تمام نکات و مفاهیم مهم مالیاتی را به صورت کامل و واضح شرح داده‌ایم اما اگر سوال و یا پیشنهادی در خصوص موضوع مقاله دارید، می‌توانید در قسمت ثبت دیدگاه برایمان یادداشت نمایید، تا کارشناسان مالیاتی موسسه در کوتاه ترین زمان پاسخ شما را بدهند.
فرداد
فرداد
فرداد
فرداد
فرداد
۰۲۱-۴۳۰۲۷
۰۹۱۲۸۸۸۵۹۰۱
دیدگاه خود را ثبت کنید
تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید؟در گفتگو ها شرکت کنید.
سلام من راننده تاکسی هستم برای کارتخوان تاکسیم 4میلیون تومان مالیات آمده اظهار نامه هم پر کردم وتوانایی پرداخت این مبلغ رو ندارم لطفا راهنمایی کنید ممنون