مالیات شرکت زیان ده | ترازنامه + محاسبه مالیات شرکت زیان ده

مالیات شرکت زیان ده چگونه محاسبه می‌شود؟ آیا شرکت‌های زیان‌ده هم موظف به پرداخت مالیات هستند؟ این پرسش ذهن بسیاری از صاحبان کسب‌وکار و حسابداران را به خود مشغول کرده است؛ در نگاه اول، وقتی شرکتی سودی نداشته باشد، منطقی به نظر می‌رسد که مالیاتی هم پرداخت نکند؛ اما واقعیت این است که نظام مالیاتی صرفا براساس سود و زیان نیست و برخی مالیات‌ها به صورت تکلیفی یا بر مبنای عملکرد دیگر بخش‌های مالی شرکت محاسبه می‌شوند.

در بررسی ترازنامه نرم افزار حسابداری شرکت زیان‌ده مواردی مانند بدهی‌ها، هزینه‌های قابل قبول مالیاتی و معافیت‌ها نقش مهمی ایفا می‌کنند و همچنین در برخی شرایط، سازمان امور مالیاتی ممکن است بخشی از هزینه‌ها را نپذیرد و موجب محاسبه مالیات شود؛ بنابراین آگاهی از نحوه محاسبه مالیات شرکت‌ زیان ده برای جلوگیری از جرایم مالیاتی ضروری است. در مقاله نحوه بررسی ترازنامه و محاسبه مالیات شرکت‌ زیان‌ ده را شرح خواهیم داد.

آیا شرکت‌های زیان‌ده از پرداخت مالیات معاف هستند؟

در نگاه اول شاید این‌طور به نظر برسد که شرکتی که در پایان سال مالی زیان ثبت کرده، دیگر مشمول پرداخت مالیات نیست؛ اما واقعیت این است که نظام مالیاتی ایران تنها بخشی از مالیات‌ها را براساس سود خالص محاسبه می‌کند و حتی اگر صورت‌های مالی شرکت حاکی از زیان باشد، باز هم تعهداتی در قبال برخی مالیات‌ها پابرجاست. مالیات‌هایی که حتی در زمان زیان باید پرداخت شوند:

• • مالیات عملکرد در صورت زیان: مالیات بر درآمد یا عملکرد زمانی محاسبه می‌شود که شرکت سودآور باشد. در صورتی که شرکت در پایان دوره مالی زیان‌ده باشد و این زیان به تایید سازمان امور مالیاتی برسد، مشمول مالیات عملکرد نخواهد شد.

البته لازم است که اظهارنامه مالیاتی ( اظهارنامه مالیاتی چیست) به‌موقع و همراه با مستندات کامل ارائه شود تا سازمان مالیاتی زیان را بپذیرد.

• • مالیات بر حقوق: شرکت‌ها موظف‌اند هنگام پرداخت حقوق به کارکنان، مالیات مربوط را محاسبه، کسر و به اداره مالیات واریز کنند.
  • مالیات اجاره و قراردادها (تکلیفی): در صورتی که شرکت ملکی اجاره کرده باشد یا با پیمانکاران قرارداد داشته باشد، باید مالیات این پرداختی‌ها را به‌صورت تکلیفی کسر و تسویه کند.

• • مالیات بر ارزش افزوده (VAT): چنانچه شرکت در گروه مشمولان مالیات بر ارزش افزوده باشد، حتی در صورت زیان، باید VAT دریافتی از مشتری را به سازمان امور مالیاتی پرداخت نماید.

• • عوارض و مالیات‌های محلی: مانند عوارض شهرداری، مالیات تابلو و سایر هزینه‌هایی که مستقل از وضعیت سود و زیان شرکت مطالبه می‌شوند.

برای اینکه سازمان امور مالیاتی زیان شرکت را بپذیرد، فقط ثبت عدد منفی در اظهارنامه کافی نیست؛ باید اسناد و مدارکی مانند صورت‌های مالی حسابرسی‌شده، دفاتر قانونی منظم و فاکتورهای هزینه‌ها به‌درستی ارائه شوند، در غیر این صورت ممکن است بخشی از هزینه‌ها غیرقابل قبول تشخیص داده شده و شرکت همچنان مشمول مالیات شود.

حتی اگر شرکت زیان‌ده باشد، موظف است اظهارنامه مالیاتی خود را به سازمان امور مالیاتی ارائه دهد، عدم ارائه اظهارنامه در موعد مقرر می‌تواند مشمول جریمه شود.

نحوه محاسبه مالیات برای شرکت‌های زیان‌ده

در ایران، مالیات شرکت‌ها طبق قانون مالیات‌های مستقیم، براساس سود خالص سالانه آن‌ها محاسبه می‌شود. شرکت در پایان سال مالی، تمامی درآمدهای خود را شناسایی می‌کند؛ مثل فروش کالا، ارائه خدمات یا سایر درآمدهای عملیاتی و هزینه‌های مرتبط با فعالیت اقتصادی مثل جدول حقوق کارکنان، اجاره دفتر، هزینه‌های اداری، حمل‌ونقل و تبلیغات را از آن کسر می‌کند.

حاصل این محاسبه، سود یا زیان خالص شرکت است، اگر عدد بدست‌ آمده مثبت باشد، یعنی شرکت سودده است و باید مالیات پرداخت کند و اگر منفی باشد، شرکت زیان‌ده است و از مالیات معاف خواهد بود.

اگر شرکت در پایان سال، مجموع هزینه‌هایش بیشتر از مجموع درآمدهایش باشد، یعنی دچار زیان خالص شده است و در این حالت، شرکت هیچ مالیاتی بابت عملکرد سالانه پرداخت نمی‌کند، چون درآمد مشمول مالیات منفی است؛ اما باید حتما اظهارنامه مالیاتی ارائه دهد و در آن، زیان را مستند و با مدارک صحیح ثبت کند و در صورتی که دفاتر قانونی شرکت و مستنداتش توسط ممیز مالیاتی تأیید شود، این زیان قابل انتقال به سال‌های بعد خواهد بود. فرمول کلی مانند دو مورد زیر است:

• • درآمد مشمول مالیات = درآمد کل – هزینه‌های قابل قبول
  • مالیات = درآمد مشمول مالیات × نرخ مالیات (که برای شرکت‌ها 25 درصد است)

مطابق قانون، اگر زیان شرکت به تایید اداره مالیات برسد، می‌توان آن را تا 5 سال آینده از سودهای احتمالی کسر کرد. مثلا اگر شرکتی در سال 1403، صد میلیون تومان زیان داشته باشد و در سال 1404، دویست میلیون تومان سود کند، ابتدا آن 100 میلیون تومان زیان سال قبل از سود کسر می‌شود.

در نتیجه درآمد مشمول مالیات فقط 100 میلیون تومان خواهد بود و مالیات فقط از همین بخش گرفته می‌شود که این روند می‌تواند تا پنج سال ادامه داشته‌باشد.

هزینه باید واقعی و مربوط به فعالیت اقتصادی شرکت باشد و فقط هزینه‌هایی که دارای شرایط زیر هستند، در محاسبه زیان شرکت در نظر گرفته می‌شوند.

• • قانونی و قابل قبول باشند.
  • در دفاتر قانونی ثبت شده باشد.
  • و با سند و مدرک معتبر پشتیبانی شود (مثل فاکتور رسمی، قرارداد و رسید پرداخت)

اگر هزینه‌ای این شرایط را نداشته باشد، سازمان امور مالیاتی ممکن است آن را قبول نکند و در نتیجه زیان اعلام‌شده کاهش یافته یا حتی کل آن رد شود و همانطور ک پیش تر ذکر کردیم زیان تنها بر مالیات عملکرد (مالیات بر درآمد سالانه) اثر می‌گذارد و سایر تکالیف مالیاتی پابرجاست.

شرکت زیان ده به دلیل نداشتن درآمد مشمول معاف از مالیات است

معافیت‌های مالیاتی برای شرکت‌های زیان‌ده

در دوره حسابداری با مباحث مالیاتی، نحوه کار با سامانه مودیان و نحوه محاسبه مالیات کارتخوان توضیحاتی ارائه شده است، همچنین در مقاله نیز در خصوص مالیات شرکت زیان ده توضیحاتی شرح دادیم و در ادامه بیشتر در مورد معافیت‌های مالیات شرکت زیان‌ ده توضیح خواهیم داد و شیوه‌های دریافت آن را بررسی خواهیم کرد.

بررسی آثار مالیاتی زیان بر شرکت‌ها

بررسی آثار مالیاتی زیان بر شرکت‌ها یکی از مباحث مهم در حوزه حسابداری مالی و مالیات‌ستانی است، زیان شرکت‌ها (اعم از عملیاتی یا غیرعملیاتی) نه تنها بر وضعیت اقتصادی آن‌ها تاثیر می‌گذارد؛ بلکه آثار مستقیم و غیرمستقیمی بر بار مالیاتی شرکت نیز دارد و در ادامه آثار مالیاتی زیان بر شرکت‌ها را به صورت جامع بررسی می‌کنیم:

1. • انتقال زیان به سال‌های بعد: یکی از مهم‌ترین آثار زیان، امکان انتقال آن به سال‌های آتی برای کاهش سود مشمول مالیات شرکت زیان ده است.

بر اساس ماده 147 و 148 قانون مالیات‌های مستقیم ایران، زیان قابل قبول مالیاتی که به تایید ممیز مالیاتی برسد، می‌تواند تا 5 سال بعد منتقل شود، این موضوع باعث می‌شود که شرکت در سال‌های سودده بعدی، با استفاده از زیان گذشته، سود مشمول مالیات خود را کاهش دهد و مالیات کم‌تری پرداخت کند.

به طور مثال اگر شرکتی در سال 1402 مبلغ 4 میلیارد تومان زیان داشته و در سال 1403 مبلغ 6 میلیارد تومان سود کسب کند، با کسر زیان، فقط بابت 2 میلیارد سود مالیات پرداخت خواهد کرد.

• • کاهش پایه مالیاتی: زیان، موجب کاهش پایه مالیاتی (Taxable Base) می‌شود؛ یعنی درآمد مشمول مالیات کاهش پیدا می‌کند و در نتیجه، مالیات شرکت زیان ده کم‌تر می‌شود و این کاهش در هزینه مالیاتی، به بهبود نقدینگی شرکت کمک می‌کند.

1. • عدم امکان تقسیم سود بین سهامداران: طبق قانون تجارت، در صورت وجود زیان انباشته، شرکت مجاز به تقسیم سود میان سهامداران نیست.

بنابراین، حتی اگر شرکت در یک دوره سودآور باشد، مادامی که زیان سنوات گذشته جبران نشده، امکان تقسیم سود نقدی وجود ندارد، این موضوع می‌تواند در جلب رضایت سهامداران و سرمایه‌گذاران تأثیر منفی داشته باشد.

1. • بررسی دقیق‌تر توسط ممیز مالیاتی: شرکت‌هایی که زیان اعلام می‌کنند، معمولا بیشتر در معرض بررسی‌های دقیق سازمان امور مالیاتی قرار می‌گیرند که این بررسی ها شامل موارد زیر می‌باشند:

• • بررسی اصالت و صحت زیان‌های اعلامی
  • کنترل حساب‌ها برای شناسایی فرار مالیاتی احتمالی
  • رد هزینه‌های غیرقابل قبول

که در صورت اثبات عدم صحت زیان‌ها، شرکت مشمول جریمه و مالیات برآوردی خواهد شد، اگر شرکتی را می‌شناسید که زیان ندارد، اما به اداره مالیاتی زیان اعلام کرده است، می‌توانید در سوت زنی مالیاتی گزارش را ارائه دهید.

• • تاثیر بر معافیت‌ها و مشوق‌های مالیاتی: برخی مشوق‌های مالیاتی فقط به شرکت‌های سودده اعطا می‌شوند؛ شرکت‌های زیان‌ده ممکن است، از معافیت‌های صادراتی، تحقیق و توسعه یا مناطق ویژه اقتصادی محروم شوند و نتوانند از کاهش نرخ مالیاتی یا تسهیلات مالیاتی خاص استفاده کنند.

1. • کاهش اعتبار مالیاتی و بانکی شرکت: زیان مستمر شرکت‌ها ممکن است موجب شود بانک‌ها در اعطای وام، شرکت را فاقد توان بازپرداخت بدانند و سازمان امور مالیاتی، اعتبار مالیاتی (مثل بازپرداخت مالیات بر ارزش افزوده) را با تاخیر انجام دهد یا بررسی بیشتری مطالبه کند.

1. • اثر بر گزارشگری مالیاتی و افشای آن: زیان مالیاتی باید به درستی در صورت‌های مالی افشا شود، به‌خصوص در یادداشت‌های توضیحی صورت سود و زیان و صورت وضعیت مالی؛ این افشا برای سهامداران، حسابرسان، سازمان امور مالیاتی از اهمیت بالایی برخوردار است و می‌تواند روی تصمیمات اقتصادی اثرگذار باشد.

راهکارهای مالی برای کاهش مالیات شرکت‌های زیان‌ده

با استفاده از راهکارهای قانونی، ساختار مالی و حسابداری می‌توان در بلندمدت مالیات شرکت زیان ده را کاهش داد یا از مشوق‌های مالیاتی بهره‌مند شد، در ادامه مهم‌ترین راهکارهای مالی برای شرکت‌های زیان‌ده آورده شده است:

• • انتقال زیان: در بسیاری از نظام‌های مالیاتی، شرکت‌ها می‌توانند زیان سال‌های قبل را به سال‌های سودآور آینده منتقل کنند و از سود آن سال‌ها کم کنند، این امر باعث کاهش مالیات  شرکت زیان ده در سال‌های آینده می‌شود.

اگر شرکتی در سال 1403 به میزان 5 میلیارد تومان زیان داشته باشد و در سال 1404 مبلغ 10 میلیارد تومان سود، می‌تواند مالیات را فقط برای 5 میلیارد تومان سود پرداخت کند.

• • بازنگری در ساختار هزینه‌ها و استهلاک: شرکت می‌تواند با انتخاب روش‌های استهلاک سریع‌تر، هزینه‌های استهلاک را در سال‌های ابتدایی افزایش دهد و زیان بیشتری گزارش کند، این کار به کاهش مالیات شرکت زیان ده در سال‌های سودآور آینده کمک می‌کند.

• • استفاده از معافیت‌ها و مشوق‌های مالیاتی: برخی صنایع (مانند فناوری اطلاعات، صادراتی‌ها، مناطق آزاد و کسب‌وکارهای نوپا) از معافیت‌ها یا تخفیف‌های مالیاتی برخوردارند، اگر شرکت بتواند بخشی از فعالیت‌های خود را در این چارچوب‌ها تعریف کند، از مالیات شرکت زیان ده معاف یا دارای تخفیف خواهد بود.

• • ساختاردهی مجدد مالی (مالی و حقوقی): شرکت‌ها می‌توانند با ایجاد شرکت‌های وابسته، تجدید ساختار مالکیت یا تفکیک فعالیت‌ها به بخش‌های مستقل، از مزایای مالیاتی بیشتری بهره‌مند شوند.

اگر یک بخش خاص از شرکت سودده است و بخش دیگر زیان‌ده، با تفکیک حقوقی آن‌ها می‌توان ساختار بهینه‌تری از منظر مالیاتی ایجاد کرد.

• • مستندسازی دقیق هزینه‌ها و گزارش‌دهی شفاف: بسیاری از هزینه‌ها ممکن است از سوی سازمان مالیاتی قابل قبول شناخته نشوند، مگر اینکه مستند و با مدارک کافی ثبت شده باشند؛ بنابراین مستندسازی دقیق هزینه‌ها می‌تواند زیان قابل قبول را افزایش داده و مالیات شرکت زیان ده را کاهش دهد.

• • افزایش سرمایه از محل زیان انباشته: اگر شرکت دارای زیان انباشته است، می‌تواند آن را به افزایش سرمایه تبدیل کند و این امر نه تنها وضعیت مالی شرکت را بهبود می‌بخشد، بلکه ممکن است در فرآیندهای حسابرسی مالیاتی نیز مزایایی ایجاد کند.

• • به‌کارگیری مشاوران مالیاتی متخصص: با توجه به پیچیدگی قوانین مالیاتی، استفاده از مشاوران با تجربه می‌تواند کمک کند تا شرکت‌ها از تمام ظرفیت‌های قانونی برای کاهش مالیات شرکت زیان ده استفاده کنند و از ریسک جرایم مالیاتی بکاهند.

پرداخت بدهی مالیاتی شرکت‌های زیان‌ده

تا اینجای مقاله دانستیم که برای مالیات شرکت زیان ده باید چگونه عمل کنیم و در ادامه درباره پرداخت بدهی مالیات شرکت‌ زیان‌ ده بیشتر توضیح خواهیم داد.

نحوه تسویه بدهی‌های مالیاتی شرکت‌های زیان‌ده

نحوه تسویه بدهی‌های مالیاتی شرکت‌های زیان‌ده (به‌ویژه در شرایطی که سودی حاصل نشده) بستگی به نوع بدهی و وضعیت شرکت دارد؛ در ایران حتی شرکت‌های زیان‌ده هم ممکن است بدهی مالیاتی داشته باشند. در تصویر زیر مراحل و نکات کلیدی درباره نحوه تسویه بدهی‌های مالیاتی شرکت‌های زیان‌ده آورده شده است.

بدهی مالیات شرکت زیان ده ابتدا بررسی شده و در زمان انحلال بدهی تسویه می‌شود

اکنون هر نکته را مفصل‌تر توضیح خواهیم داد تا بیشتر با مالیات شرکت‌های زیان ده آشنا شوید و بدانید که بدهی مالیاتی را چگونه محاسبه و پرداخت کنید.

• • بررسی و شناسایی انواع بدهی مالیاتی: حتی اگر شرکت زیان‌ده باشد نوع بدهی، ممکن است مالیات ارزش افزوده فروش کالا یا خدمات باشد که باید پرداخت شود.

مالیات‌های تکلیفی مثل مالیات حقوق، اجاره، حق‌الزحمه پیمانکاران، باید توسط شرکت کسر و پرداخت شوند و برای جرایم مالیاتی بابت تاخیر در ارسال اظهارنامه، عدم پرداخت به‌موقع و عدم ثبت دفاتر مالیات عملکرد اگر زیان تایید نشده یا زیان کم‌تر از اعلام شده باشد، ممکن است بدهی ایجاد شود.

• • دریافت برگ تشخیص و قطعی: برای دریافت برگ تشخیص و قطعی باید به موارد زیر دقت کنید:

• • راه‌های تسویه بدهی مالیاتی شرکت زیان‌ده: به 2 شیوه می‌توانید بدهی مالیاتی را پرداخت کنید:

1. 1. 1. پرداخت نقدی: پرداخت یک‌جای بدهی مالیاتی پس از قطعی شدن آن و همراه با جرایم احتمالی
      2. تقسیط بدهی مالیاتی: طبق ماده 167 قانون مالیات‌های مستقیم، شرکت می‌تواند درخواست تقسیط بدهی را به اداره مالیاتی ارائه کند و سازمان امور مالیاتی می‌تواند تا 36 قسط را برای پرداخت بدهی در نظر بگیرد (معمولاً با ارائه ضمانت مثل چک یا سفته)؛ باید فرم تقاضای تقسیط + مدارک مالی شرکت (دفاتر، گزارش‌ها و مستندات زیان) ارائه شود.

• • انحلال شرکت و تسویه بدهی مالیاتی: در صورت تصمیم به انحلال باید این موضوع در روزنامه رسمی و سامانه ثبت شرکت‌ها اعلام شود، سازمان امور مالیاتی، قبل از صدور مفاصاحساب نهایی، دفاتر و بدهی‌ها را بررسی می‌کند و صدور مفاصاحساب مالیاتی شرط لازم برای ثبت انحلال رسمی شرکت است.

اگر بدهی مالیاتی تسویه نشود، فرآیند انحلال ثبت نمی‌شود و در صورتی‌ که زیان یک شرکت از 50 درصد سرمایه‌های آن بیشتر شود، بر اساس قانون تجارت باید سرمایه‌های خود را کاهش دهد و در این موارد شرکت به سمت تصفیه و انحلال نیز پیش می‌رود.

در صورتی‌ که هیئت‌مدیره یا دادگاه در شرایط خاص تصمیم به انحلال شرکت بگیرند، مدیر تصفیه وظیفه فروش دارایی‌ها و پرداخت بدهی‌ها به همراه مالیات‌های باقی‌مانده از سال‌های قبل را بر عهده می‌گیرد.

شرایط لازم برای درخواست تخفیف در مالیات شرکت‌های زیان‌ده

همانطور که پیش تر گفته شد شرایط لازم برای درخواست تخفیف یا معافیت مالیاتی شرکت‌های زیان‌ده، به صورت زیر موارد زیر است:

• • ارائه اظهارنامه مالیاتی در موعد مقرر
  • اثبات زیان‌ده بودن با مدارک معتبر مالی و حسابداری
  • مستندسازی هزینه‌ها طبق مواد 147 و 148 قانون مالیات‌های مستقیم
  • عدم استفاده شخصی از منابع شرکت (رد هزینه‌های نامربوط)
  • همکاری با ممیز مالیاتی در فرآیند رسیدگی و حسابرسی

در صورت تایید زیان توسط سازمان امور مالیاتی، شرکت تا زمان جبران زیان، از پرداخت مالیات معاف می‌شود.

بررسی تاثیر مشکلات اقتصادی بر مالیات شرکت‌های زیان‌ده

تاثیر مشکلات اقتصادی بر مالیات شرکت‌ زیان‌ ده می‌تواند در موارد زیر بررسی شود:

• • افزایش تعداد شرکت‌های زیان‌ده: مشکلات اقتصادی مانند تورم، رکود، کاهش قدرت خرید و افزایش هزینه‌های تولید، باعث کاهش درآمد و سودآوری شرکت‌ها می‌شود و نتیجه این وضعیت، افزایش شرکت‌هایی است که در اظهارنامه‌های مالیاتی خود زیان ثبت می‌کنند.

• • کاهش درآمدهای مالیاتی دولت: با افزایش شرکت‌های زیان‌ده، میزان مالیاتی که دولت می‌تواند از بخش خصوصی دریافت کند، کاهش می‌یابد، این موضوع می‌تواند منجر به کسری بودجه یا وابستگی بیشتر به منابع درآمدی دیگر مانند صادرات انرژی یا استقراض شود.

• • افزایش حساسیت سازمان امور مالیاتی: در شرایط اقتصادی دشوار، ممکن است سازمان امور مالیاتی با دقت بیشتری زیان‌ده بودن شرکت‌ها را بررسی کند، تا از سوءاستفاده احتمالی جلوگیری کند و در نتیجه، فرآیند رسیدگی مالیاتی سخت‌گیرانه‌تر می‌شود.

• • فرصت‌های اصلاح و حمایت: در برخی موارد، دولت برای حمایت از تولید و اشتغال، ممکن است سیاست‌های مالیاتی زیر را برای شرکت‌های زیان‌ده در نظر بگیرد:
  • تأخیر در وصول مالیات
  • معافیت یا تخفیف در نرخ مالیات
  • بخشش جریمه‌های مالیاتی
  • ضرورت مدیریت مالی دقیق‌تر توسط شرکت‌ها: در شرایط اقتصادی نامطلوب، شرکت‌ها باید به موارد زیر دقت کنند:
  • هزینه‌های خود را کنترل کنند
  • اسناد مالی شفاف‌تری تهیه کنند تا بتوانند از حمایت‌ها و تخفیف‌های قانونی استفاده کرده و از فشارهای مالیاتی نجات یابند.

در مجموع، مشکلات اقتصادی هم شرکت‌ها را تحت فشار می‌گذارد، هم چالش‌هایی برای نظام مالیاتی ایجاد می‌کند و در این شرایط، تعادل بین حفظ درآمدهای دولت و حمایت از کسب‌وکارها اهمیت بالایی دارد.

شرکت‌های سودده مشمول بیست و پنج درصد مالیات درآمد هستند

تفاوت مالیات بر درآمد برای شرکت‌های زیان‌ده و سودآور

تفاوت مالیات بر درآمد بین شرکت‌های زیان‌ده و سودآور در اصل به عملکرد مالی آن‌ها مرتبط است، در اینجا  تفاوت‌ این دو را را توضیح می‌دهیم:

شرکت‌های سودآور

• • تعریف: شرکت‌هایی که در پایان دوره مالی، سود خالص دارند (درآمدها بیشتر از هزینه‌هاست).
  • مالیات: موظف به پرداخت مالیات بر درآمد هستند و درصد این مالیات بسته به قوانین مالیاتی کشور ممکن است متفاوت باشد (مثلا در ایران معمولا 25% سود خالص مشمول مالیات).
  • اظهارنامه مالیاتی: باید سود خود را در اظهارنامه مالیاتی گزارش داده و بر اساس آن مالیات پرداخت کنند.
  • حسابرسی: ممکن است مشمول حسابرسی مالیاتی شوند تا صحت سود و مالیات پرداختی بررسی شود.

شرکت‌های زیان‌ده

• • تعریف: شرکت‌هایی که در پایان دوره مالی، زیان خالص دارند (هزینه‌ها بیشتر از درآمدهاست).
  • مالیات: در حالت عادی مالیات بر درآمد پرداخت نمی‌کنند، چون درآمد مشمول مالیاتی ندارند.
  • زیان انباشته: شرکت‌های زیان‌ده می‌توانند زیان خود را به دوره‌های آینده انتقال دهند و از آن برای کاهش مالیات سال‌های آتی استفاده کنند (در ایران طبق ماده 147 قانون مالیات‌های مستقیم، تا 5 سال قابل انتقال است).
  • کنترل مالیاتی: سازمان امور مالیاتی ممکن است بررسی کند که آیا زیان واقعی است یا ساختگی (برای فرار از مالیات).

بررسی روش‌های قانونی برای کاهش مالیات بر درآمد شرکت‌های زیان‌ده

برای کاهش مالیات شرکت زیان ده می‌تواند به صورت قانونی از مکانیزم‌هایی مانند انتقال زیان به سال‌های آینده، بهره‌گیری از معافیت‌ها و مشوق‌های مالیاتی، افزایش هزینه‌های قابل قبول مالیاتی و انتخاب ساختار مالی مناسب استفاده کند.

این اقدامات در چارچوب قانون و با ثبت صحیح در دفاتر مالی، به شرکت کمک می‌کند تا در دوره‌های بعدی که به سود می‌رسد، میزان مالیات پرداختی خود را کاهش دهد و مهم است که همه این روش‌ها مستند، واقعی و منطبق بر مقررات مالیاتی باشند تا از هرگونه اتهام فرار مالیاتی جلوگیری شود.

نحوه تنظیم اظهارنامه مالیاتی برای شرکت‌های زیان‌ده

تنظیم اظهارنامه مالیاتی برای شرکت‌های زیان‌ده نیز مانند شرکت‌های سودده الزامی است؛ اما با برخی نکات و ظرایف خاص و در ادامه مراحل و نکات مهم را برای شما شرح می‌دهم. مراحل تنظیم اظهارنامه مالیاتی برای شرکت‌های زیان‌ده به شرح موارد زیر است:

1. • جمع‌آوری اسناد و مدارک مالی
   • اسناد درآمد (در صورت وجود)
   • فاکتورها، هزینه‌ها، صورت‌حساب‌ها
   • دفاتر قانونی (دفتر روزنامه و کل)
   • اظهارنامه ارزش افزوده و فهرست معاملات فصلی (در صورت وجود)
   • ثبت کلیه هزینه‌ها و درآمدها در دفاتر قانونی

حتی اگر درآمدی نداشته‌اید، هزینه‌های جاری (مانند اجاره، حقوق، آب و برق و استهلاک) باید ثبت شوند.

تهیه صورت‌های مالی

• • ترازنامه و صورت سود و زیان که در آن مشخص می‌شود شرکت زیان‌ده بوده است.
  • صورت گردش وجوه نقد (اختیاری، اما برای شفافیت مفید است)
  • تکمیل اظهارنامه الکترونیکی در سامانه سازمان امور مالیاتی (gov.ir)
  • در قسمت “صورت سود و زیان”، رقم “زیان خالص سال” را وارد می‌کنید.
  • در قسمت “مالیات قابل پرداخت”، عدد صفر خواهد بود (در صورت نبود سود مشمول مالیات).
  • اگر زیان انباشته دارید، در بخش مربوطه ذکر کنید.

ارسال اظهارنامه معمولا تا پایان خرداد (برای اشخاص حقوقی با سال مالی منطبق بر سال شمسی) می‌باشد.

شرکت زیان ده اگر اظهارنامه را ارائه ندهد از تمام معافیت‌ها محروم می‌گردد

محاسبه مالیات شرکت‌های زیان‌ده در سال‌های گذشته

در شرکت‌های زیان‌ده اگر شرکت در پایان سال مالی زیان خالص داشته باشد، مالیات بر درآمد صفر خواهد بود، مشروط به این‌که در سال‌های بعد (زمانی که سود ایجاد می‌شود) طبق ماده 147 و 148 قانون مالیات‌های مستقیم، شرکت می‌تواند زیان سنواتی (زیان ثبت‌شده در این روند) را تا حداکثر 5 سال تسویه کند. (قابل انتقال برای 5 سال بعد از سال زیان‌دهی).

تاثیر قوانین جدید مالیاتی بر وضعیت مالی شرکت‌های زیان‌ده

تاثیر قوانین جدید مالیاتی بر وضعیت شرکت‌های زیان‌ده در ایران (به‌ویژه در سال‌های اخیر مانند 1402 و 1403) بسیار مهم و بعضاً چالش‌برانگیز بوده است. این قوانین، از یک‌سو شرکت‌های زیان‌ده را موظف به شفاف‌سازی کامل وضعیت خود می‌کنند و از سوی دیگر در بعضی موارد محدودیت‌هایی برای انتقال زیان سنواتی یا حذف معافیت‌های خاص ایجاد کرده‌اند. مهم‌ترین تاثیرات این قوانین شامل موارد زیر است:

الزام به ثبت دقیق زیان و افزایش نظارت بر دفاتر قانونی

• • سازمان امور مالیاتی حساسیت بیشتری نسبت به پذیرش زیان نشان می‌دهد.
  • اگر دفاتر به دلایل فنی یا شکلی رد شوند، زیان شرکت قابل پذیرش نخواهد بود.
  • در نتیجه، حتی شرکت زیان‌ده ممکن است مشمول مالیات علی‌الرأس شود.

محدودیت در انتقال زیان سنواتی

• •  زیان فقط تا 5 سال قابل انتقال است.
  • فقط زیانی که در اظهارنامه‌های تسلیم‌شده در موعد قانونی و دفاتر تأییدشده ثبت شده باشد، قابل قبول است.
  • در نسخه‌های اصلاحی، سازمان مالیاتی به‌طور جدی بررسی می‌کند که آیا زیان واقعی بوده یا صرفاً ناشی از حساب‌سازی.

تشدید نظارت بر شرکت‌های غیرفعال یا زیان‌ده طولانی‌مدت

• • شرکت‌هایی که چند سال متوالی زیان می‌دهند یا فعالیت ندارند، ممکن است مشمول ارزیابی مجدد از سوی ممیز شوند یا در فهرست شرکت‌های مشکوک به فرار مالیاتی یا شرکت‌های کاغذی قرار گیرند و جهت بررسی ادامه حیات قانونی یا انحلال به سازمان ثبت معرفی شوند.

حذف یا کاهش معافیت‌ها و مشوق‌ها برای برخی شرکت‌ها

• • در برخی اصلاحات بودجه‌ای، معافیت مالیاتی شرکت‌های دانش‌بنیان، مناطق آزاد، یا شرکت‌های نوپا در صورت نداشتن بهره‌وری یا شفافیت مالی کاهش یافته یا مشروط شده است؛ این موضوع می‌تواند بر شرکت‌هایی که با زیان فعالیت می‌کنند، اما قبلا از معافیت برخوردار بودند، تاثیر منفی بگذارد.

نیاز به اظهارنامه سفید حتی در زیان یا رکود

• • عدم ارسال اظهارنامه، حتی در شرایط بدون درآمد یا زیان، منجر به از بین رفتن امکان انتقال زیان به سال‌های بعد و اعمال جریمه و مالیات علی‌الرأس می‌شود.

نتیجه گیری

در برخی شرکت ها میزان سود سالیانه کمتر از هزینه ها می‌شود که در این شرایط شرکت زیان‌ده تلقی می‌شود و در این موارد دانستن قوانین مالیاتی برای دریافت معافیت و یا تسهیلات مالیاتی اهمیت دارد.

در  مقاله قوانین مالیات شرکت‌ زیان‌ ده راتوضیح دادیم. سپاس از اینکه تا پایان با ما همراه بودید لطفا سوالات خود را در قسمت نظرات برای ما بنویسید به آن‌ها در اسرع وقت پاسخ داده‌ خواهد شد.